ÇANAKKALE’de 2. Dünya Savaşı sırasında Boğaz’ın savunması için inşa edilen Turgut Reis Tabyası’nda toplar paslanmaya başladı. Üzerine isimlerin kazındığı, sprey boyayla yazıların yazıldığı tarihi bataryanın içler acısı durumu, görenleri yüreklendiriyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ), İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Tarih Bölümü. Öğr. Üyesi Mithat Atabay, “2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu var. Ancak bu kanunun 100 yıllık geçmişi olan eserlerin korunmasına ilişkin bir içeriği var. Dolayısıyla burç 1000’li yıllarda inşa edildiğinden beri” dedi. İkinci Dünya Savaşı bu yasanın kapsamı dışındadır.” .
Şehir merkezine 10 kilometre uzaklıkta bulunan Turgut Reis Tabyası, Birinci Dünya Savaşı sırasında Gelibolu Cephesi’nde önemli görevlerde görev alan Turgut Reis Savaş Gemisi’nden sökülen 2 topla 1938 yılında Türk ordusu tarafından inşa edildi. 2. Dünya Savaşı sırasında Boğaz’ın savunması için inşa edilen burç şu anda atıl durumdadır. Topları paslanmaya başlayan, isimleri kazınıp sprey boyayla yazılan tarihi bataryanın içler acısı durumu görenleri yüreklendiriyor.
‘KORUNMALI VE YOK EDİLMEMELİ’
Turgut Reis Tabyası’nın çok kritik bir yer olduğuna dikkat çeken ÇOMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mithat Atabay, “Çünkü Boğaz’a giren gemileri yaklaşık 5 derece açıyla görebilen bir yer. derecedir ve gemiler hiçbir şekilde buradaki tabyayı görememektedir.Bu tabya, 1938 yılında Türk ordusu tarafından İkinci Dünya Savaşı rüzgarlarının estiği bir ortamda inşa edilmiştir.2 topun yerleştirilmesiyle oluşturulmuş bir tabya gibi görünmektedir. 2. Dünya Savaşı ve Balkan Savaşlarına katılan ancak o dönemde askeri envanterde bulunmayan Turgut Reis zırhlısı.Bu tabyanın üzerindeki toplar 28 kalibre toplardır ve namlu uzunlukları 10 metredir.
Toplarının zırh delici özelliğinden dolayı Boğaz’dan geçmeye çalışan düşman gemilerini batırmak için yapılmıştır. Ancak daha sonra özellikle Türkiye’nin Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması’na (AAKKA) girmesiyle bazı askeri bölgelerin devre dışı bırakılmasıyla karşı karşıya kaldı. Burası da bu anlaşma çerçevesinde devre dışı bırakıldı. Ancak günümüzde ziyaretçilere açık bir park olarak hizmet vermektedir. Bu yüzden korunması ve yok edilmemesi gerekiyor” dedi.
‘HER YIL ZARARLAR OLUYOR’
Turgut Reis Tabyası’nın 100 yıllık bir geçmişi olmadığı için korunamadığını söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Atabay, “2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu var. Ancak bu kanunun 100 yıllık geçmişi olan eserlerin korunmasına yönelik bir içeriği var. Dolayısıyla bunlar 100 yıllık tarihi olan eserlerin korunmasına yönelik. İkinci Dünya Savaşı’nda bu kanunun kapsamı dışındalar. Ayrıca “O bölge kırsalda olduğu için özellikle kış aylarında korunmuyor. Genellikle her yıl bahar geldiğinde bir düzenleme yapılır ama sonbahar gelince yine kaderine bırakılır. Maalesef her yıl kış aylarında hem doğa şartlarından dolayı hem de terkedilmeleri nedeniyle orada hasarlar oluyor.” dedi.
